Anemija je poremećaj koji se karakteriše smanjenjem broja crvenih krvnih zrnaca (eritrocita) i/ili nivoa hemoglobina u krvi, što sprečava efikasno prenošenje kiseonika do tkiva i organa u telu. Anemija je jedna od najčešćih bolesti hematopoetskog sistema. Podaci pokazuju da ovaj poremećaj zahvata jednu trećinu svetske populacije. Važno je lečenje i osnovne bolesti, ukoliko postoji, kako bi se sprečila pojava anemije.
Simptomi
Najčešći simptomi anemije su: osećaj slabosti, umor, vrtoglavica, glavobolja, hladne ruke i noge, bleda koža, ubrzano disanje, poremećaj srčanog rada (tahikardija- ubrzan rad srca).
Uzroci nastanka anemije
Najčešći uzroci su:
- nedostatak gvožđa (gvožđe je ključni mineral za proizvodnju hemoglobina),
- nedostatak vitamina B12 ili folne kiseline (nedostatak ovih vitamina može uticati na proizvodnju crvenih krvnih zrnaca),
- hronične bolesti (kao što su zapaljenjske bolesti creva, hronična bubrežna bolest ili autoimune bolesti),
- genetski faktori (postoje nasledne anemije, kao što su talasemija i anemija srpastih ćelija, koje su posledica genetskih promena i utiču na strukturu crvenih krvnih zrnaca),
- krvarenje (gubitak krvi usled povreda, menstruacije, gastrointestinalnih krvarenja ili drugih faktora može smanjiti broj crvenih krvnih zrnaca u telu).
Lečenje
Lečenje anemije zavisi od njenog uzroka. Osnovna terapija u vidu različitih suplemenata je često dopunjena ishranom bogatom gvožđem, kao i folnom kiselinom i vitaminom B12.
U slučaju anemije izazvane nedostatkom gvožđa lečenje podrazumeva:
- suplemente gvožđa
- preparate gvožđa u vidu injekcija
- transfuziju eritrocita
- ishranu bogatu gvožđem i vitaminom C.
Ishrana
Lečenje uključuje promene u stilu života i navika u ishrani, Ključna je pravilna ishrana sa izbalansiranim unosom kalorija i kvalitetnih proteina. Vitamin C je značajan, jer pomaže apsorpciju gvožđa u organizmu.
Namirnice bogate vitaminom C su: limun, pomorandže, mandarine, kivi, grejpfrut, jagode, kopriva, spanać, brokoli, karfiol.
U lečenju, kao i u prevenciji anemije, značajna je sledeća ishrana: piletina, crveno meso, iznutrice, lisnato zeleno povrće, mahunarke, suvo voće, orašasti plodovi, morski plodovi.
Neke od preporuka u prevenciji i terapiji anemije su konzumacija češćih i manjih obroka, koji će pomoći u boljem varenju i resorpciji.
Zaključak
Uzroci anemije mogu biti različiti, a često je kod jedne osobe anemija posledica dejsta nekoliko uzročnih faktora.
Ono što je važno je da anemija može ukazati na prisustvo neke ozbiljne bolesti, i zato su važni redovni preventivni pregledi u cilju rane dijagnostike i lečenja.
Anemija predstavlja veliki zdravstveni problem koji može značajno uticati na kvalitet života tih osoba. Zbog toga je značajno pravovremeno postavljanje dijagnoze.
Literatura
Abid S.A, Gravenstein N. A. Anemia in the Long-Term Care Setting. Clin Geriatr Med. 2019.
Goodnough LT, Schrier SL. Evaluation and management of anemia in the elderly. Am J. Hematol. 2014.
Miller. J. , Iron deficiency anemia: a common and curable disease. Cold Spring Harb Perspect Med, 3, 2013.
