Anatomija peronealnih mišića
Tetive dugog i kratkog peronealnog mišića nalaze se iza spoljašnjeg koštanog ispupčenja skočkog zgloba (lateralni maleolus), smeštene u koštanom žlebu. Ovaj koštani žleb je pokriven vezivnom pregradom (retinakulum peronealnih mišića) čime je pretvoren u kanal, kroz koji tetive prolaze. Peronealni mišići su plantarni fleksori stopala i everzioni mišići stopala. Pokret plantarne fleksije je pokret podizanja na prste, tj savijanje stopala na dole. Pokret everzije stopala je pokret izvrtanja stopala.
Mehanizam nastanka
Pri pokretu savijanja stopala na gore (dorzifleksija stopala) može doći do pucanja vezivne pregrade retinakula što je često praćeno i zvučnim fenomenom. Prilikom pada npr. u skijanju preko vrhova skije, pri čemu dolazi do snažne dorzifleksije stopala nastaje kidanje retinakularne vezivne pregrade- sportista se žali na pojavu jakog bola koji je praćen pojavom otoka i podliva.
Dijagnoza
Prilikom pregleda prisutna je bolna osetljivost na dodir sa zadnje strane spoljašnjeg koštanog ispupčenja skočnog zgloba. Nekoliko sati nakon povrede dolazi do stvaranja potkožne modrice i podliva, a bolna osetljivost i otok se šire. Nekad ova vrsta povrede može ličiti na uganuće skočnog zgloba. Kasnije nakon povrede kada se sportista vrati u trening i takmičenje žali se na osećaj škljocanja i preskakanja u predelu spoljašnjeg koštanog ispupčenja lateralnog maleolusa. Sportista se žali na osećaj preskakanja u spoljašnjem skočnom zglobu pri pokretu stopala gore dole. Dijagnoza se postavlja testom izvodjenja pokreta pregibanja stopala na gore protiv otpora pri čemu dolazi do preskakanja tetiva peronealnih mišića reko spoljašnjeg koštanog ispupčenja skočnog zgloba (lateralni maleolus). Ponekad taj fenomen preskakanja tetiva može biti praćen i osećajem bolnosti. Palpacijom prstima u predelu skočnog zgloba možemo osetiti preskakanje tetiva pri pokretima stopala gore dole. Pri dijagnostici dislokacije peronealnih tetiva skočnog zglova potrebno je uraditi rentgen snimak stopala i skočnog zgloba. U postavljanju dijagnoze pomaže i pregled skočnog zgloba ultra zvukom. Ultrazvukom se potvrdjuje prekid retinakularne vezivne pregrade i postojanje dislokacije tetiva.
Tretman
Kod akutne povrede primenjuje se RICE protokol. RICE protokol podrazumeva (rest, ice, compresion, elevation). Primenjuje se led lokalno u trajnju od 10-15minuta, zatim elastična bandaža elastičnim zavojem, mirovanje sa podignutom nogom. Tretman ledom ponavljati na svaka dva sata (u početku, posle prorediti). Cilj ove faze je borba protiv nastanka otoka i hematoma.
Kod lečenja akutne povrede podeljenji su stavovi o načinu lečenja po jednim autorima kod prve povrede treba primeniti konzervativni tretman sa prvom fazom mirovanja i kompletnom rehabilitacijom do povratka u sportske aktivnosti. Po drugim autorima potrebno je već u akutnoj fazi uraditi hirurško lečenje, rekonstrukciju vezivne pregrade retinakuluma. Komplikacija ove povrede je hronično postojanje dislokacije peronalne tetive što dovodi do nestabilnosti skočnog zgloba. Takvo stanje je apsolutna indikacija za hirurško lečenje.
