Šta je ganglion?
Ganglioni (higromi) predstavljaju čvrste kvržice u predelu tetive ili kapsule zgloba. Ispunjeni su želatinoznim sadržajem, koji su u uskom kontaktu s kapsulom zgloba, tetivom ili tetivnim omotačem. Kad su u kontaktu sa zglobom, postoji komunikacija između zgloba i gangliona sa ventilnim mehanizmom koji dopušta protok zglobne tečnosti iz zgloba u cistu, ne nazad. Problem u vezi ovoga je punjenje i oticanje gangliona koji se ne može spontano isprazniti.
Kako nastaje ganglion?
Mogu nastati u vrlo kratkom vremenu (jedan trening, jedan pokret) ili se razvijati nekoliko meseci. Pretpostavlja se da su uzrok ponavljene mikrotraume, odnosno učestale iritacije zgloba, tetiva i tetivnih ovojnica (po tipu overuse repetitivnih pokreta).
Najčešće se javljaju u području šake i ručnog zgloba, ređe u području stopala, a na ostalim lokacijama vrlo su retki. Obično se nalaze površno, tik ispod kože i lako se napipaju.
Češće se javljaju kod žena, najčešće između dvadesete i četrdesete godine života, ali nisu retki ni kod dece. Većinom se javljaju u predelu šake, na specifičnim lokacijama: najčešće(60 - 70 posto slučajeva) s dorzalne (gornje-nadlanica) strane ručnog zgloba, ali se mogu pojaviti na svakom zglobu šake, ručnog zgloba i prstiju, kao i omotačima fleksornih tetiva (pregibača).
Kako prepoznati ganglion?
Najčešći simptom je vidljiva, oštro ograničena loptica veličine do 2cm (nalik na koštanu tvorevinu – neki je smatraju za ’’divlju kost’’) u području ručnog zgloba. Sportista oseća bol, smanjenje pokretljivosti zgloba i smanjenje snage u šaci. Takođe, mogu pritiskati živce (nervus medianus i nervus ulnaris) sa trnjenjem u prstima ruke, a kad su smeštene sa unutrašnje strane ručnog zgloba, mogu pritiskati ulnarnu i radijalnu arteriju.
Ako su smešteni u dubljim strukturama, ne mogu se lako dijagnostikovati, pa često mogu biti razlog neobjašnjivih bolova u predelu ručnog zgloba, koji se pojačavaju kod ekstenzije (opružanja) šake.
Lečenje gangliona
Ganglioni slabo reaguju na klasičnu fizikalnu terapiju. Ponekad se dešava da spontano puknu i nestanu. Indikacije za lečenje su bolovi, parestezije (trnci) u šaci, smanjena pokretljivost zgloba, ali i estetski momenat.
Neoperativno lečenje
Savremena metoda lečenja podrazumeva punkciju ciste sa uklanjanjem želatinoznog sadržaja, te primenu elastičnoga kompresivnog zavoja 7 dana. Posle prve punkcije se javlja ponovo ganglion u 80 posto slučajeva, izvode se ponovljene punkcije. Nakon tri, četiri tretmana, postiže se izečenje kod 80 posto sportista. Nakon punkcije, preporučuje se postavljanje imobilizacije tri nedelje. Nakon punkcije gangliona u obzir dolazi i ubrizgavanje kortikosteroida (Kenalog, Depo Medrol).
Operativno lečenje
Operativno lečenje rezervisano je za bolesnike kod kojih konzervativni pristup nije doneo rezultate. Potrebno je da se ganglion odstrani u celosti. Da bi se to izvelo, operativni zahvat treba da izvede iskusan stručnjak, s obzirom na to da je reč o šaci koja je izuzetno složen mehanizam. Posle operacije se postavlja imobilizacija zgloba pet do sedam dana, a fizikalna terapija nije potrebna.
