Sindrom škljocanja lakta predstavlja problem koji se ne retko javlja kod vežbača u teretani, kao i kod drugih sportista. Najčešći je kod sportista u sportovima snage, koji imaju trening sa opterećenjem (resistance training). Pri određenim vežbama javlja se osećaj škljocanja pri savijanju lakta. Kod vežbača u teretani kod vežbi koji pogađaju mišić triceps javlja se sindrom škljocanja lakta.
Anatomski podaci
Mišić triceps (musculus triceps) – glavni ekstenzor (opružač) u zglobu lakta. Triceps je troglavi mišić – ima medijalnu (caput mediale), lateralnu (caput laterale) i dugu glavu (caput longum). Sve tri glave se u donjem delu pripajaju zajedničkom tetivom na koštanom ispupčenju (olecranon) kosti podlaktice (ulna). Kod prevage snage mišića, smanjene fleksibilnosti i spoljašnje rotacije ruke može doći do preskakanja medijalnog dela tetive tricepsa preko koštanog ispupčenja medijalnog epikondila humerusa.
Ulnarni nerv (nervus ulnaris) – ulnarni nerv nastaje iz živčanog spleta ramena (pleksus brahijalis) kao jedan od tri nerva – radijalni, medijalni i ulnarni nerv. Brahijalni splet izlazi iz vratne kičme i inerviše motorno i senzorno kompletni gornji ekstremitet (ruku i šaku). Posle izdvajanja iz brahijalnog pleksusa, nerv ulnaris se spušta od ramena naniže duž nadlaktice medijalnom stranom uz mišić biceps. U predelu lakta ulnarni nerv se pozicionira ka pozadi i ulazi u koštani žleb (kubitalni kanal) pozadi medijalnog epikondila humerusa (ramene kosti nadlaktice). Pri ekstenziji u zglobu lakta može doći do subluksacije, odnosno iskaknja nerva iz koštanog žleba.
Biomehanika snapping sindroma
Sindrom škljocanja lakta je poznat i kao sindrom bola medijalnog lakta (medial elbow syndrom). Dva su osnovna uzroka ovog sindroma:
- subluksacija ulnarnog nerva
- dislokacija tetive medijalne glave tricepsa
Pri pokretu ekstenzije iz flektiranog položaja, kao i pri pokretu fleksije lakta može doći do preskakanja tetive tricepsa ili ulnarnog nerva preko koštanih struktura u zglobu lakta. Preskakanje se dešava u položaju opružanja između 80-110 stepeni. Položaj abdukcije (horizontalne), spoljne rotacije, supinacije pojačava stres u medijalnom delu lakta pri pokretima fleksije/ekstenzije. Horizontalna abdukcija, spoljna rotacija i supinacija ruke dovode do zatezanja struktura medijalne glave i tetive tricepsa, kao i ulnarnog nerva.
Subluksacija ulnarnog nerva – u nekim slučajevima pri opružanju/savijanju lakta dolazi do iskakanja ulnarnog nerva iz kubitalnog kanala u kom se nalazi. Uzrok je obično slabost vezivne pregrade koja pokriva kubitalni tunel. Pri subluksaciji nerva dolazi do preskakanja nerva preko koštanog ispupčenja medijalnog epikondila humerusa. Preskakanje nerva dovodi do mehaničkog nadražaja nervnih vlakana, što dugoročno može dovesti i do oštećenja nerva. Simptomi su osećaj škljocanja pri savijanju/opružanju lakta, bol u medijalnom delu lakta, utrnulost u predelu lakta i kubitalnog kanala i četvrtog i petog prsta ruke, bolna senzacija koja zrači u dermatomu ulnarnog nerva, ka poslednja dva prsta i medijalnom stranom podlaktice.
Dislokacija tetive medijalne glave tricepsa – zategnuta medijalna glava ima skraćenu dužinu i manju fleksibilnost. Posledica ovoga je skaćen put medijalne tetive tricepsa, pri čemu ona prelazi preko medijalnog epikondila humerusa. Dislokacija tetive se posebno javlja pri ekscentričnim kontrakcijama ekstenzora podlaktice (potisak iznad glave, propadanja) i opružanju sa spoljnom rotacijom podlaktice.
Dijagnoza
Dijagnoza se postavlja kliničkim pregledom pri kojem se dobija palpatorni osećaj škljocanja pri pokretima savijanja i opružanja u laktu. Takođe, u cilju potvrde dijagnoze potrebno je uraditi i ultrazvučni pregled medijalnog predela lakta kako bi se dinamičkim pregledom potvrdilo postojanje dislokacije jedne od dve navedene strukture. Kod izraženijih tegoba od strane ulnarnog nerva potrebno je uraditi i EMG pregled nerva.
Kineziterapija
Istezanje mišića tricepsa u tretmanu sindroma škljocaja lakta osnova se bazira na istezanju. Potrebno je staviti akcenat na istezanje medijalne glave tricepsa. U položaju sa podignutim laktom i šakom između lopatica lakat treba potiskivati što više prema dole, da se šaka spušta iza vrata između lopatica. Da bi se pojačao efekat na istezanje medijalne glave potrebno je isovremeno potiskivati lakat unazad iza glave. Istezanje se radi uvek posle treninga. Maksimalno se uradi pasivno istezanje iznad glave, do polažaja dokle otpor dozvoljava, zadrži se 20sec. U tom položaju, produbi za nekoliko cm, što se ponovi nekoliko puta. Takođe, potrebno je izbegavati potiske iznad glave, propadanja. Potiske treba raditi sa Z Šipkom (položaj ruku na unutura) čime se ruka postavlja u položaj unutrašnje rotacije i pronacije. Raditi u početku triceps ekstenzije na lat mašini. Kod potisaka bučicom potrebno je postaviti podlakticu i šaku u položaj pronacije umesto u supinaciji. Ukoliko postoji utrnulost radi se i o subluksaciji ulnarnog nerva. Moraju se izbegavati navedene vežbe jedno dve nedelje, pa se kreće polako sa manjim opterećenjem. Treba uzimati vitamin B za oporavak nerva.
Transpozicija ulnarnog nerva
Kod upornih slučaje koji ne prolaze na fizikalnu i inezi terapiju razmatra se i hirurška metoda premeštanja nerva iz kubitalnog kanala.
