Najveća tragedija koja može da se desi u sportu je iznenadna smrt sportiste. Iz tog razloga, postoji zakonska obaveza sportskih klubova, sportskih društava, kulturnoumetničkih društava i svih pravno registrovanih sportskih subjekata u okviru čije delatnosti se obavlja redovno intenzivno bavljenje članova intenzivnom fizičkom aktivnošću, da svojim članovima obezbede mogućnost sportskog pregleda dva puta u toku godine.
Iznenadna srčana smrt u sportu
Ako izuzmemo mogućnost masivnog traumatizma u motosportu ili ekstremnim sportovima, praktično sve ostale uzroke smrti kod sportiste možemo podvesti pod probleme sa radom srca, odnosno iznenadnom srčanom smrću. Srce kao organ ima intenzivnu mehaničku aktivnost koja je precizno regulisana autonomnom sinhronizovanom električnom aktivnošću te su glavni problem u njegovom radu koji dovode do srčane smrti upravo poremećaji električnog sprovođenja odnosno adekvatne cirkulacije to jest ishrane srčanog mišića u intenzivnom naporu.
Jedan značajan broj stanja koja uzrokuju ove poremećaje je nasleđen: poremećaji razvoja koronarnih krvnih sudova, hipertrofična miokardiopatija, degenerativne promene srčanog mišića naslednog tipa koje izazivaju sklonost ka opasnim aritmijama, poremećaji rada jonskih kanala itd. Drugi je stečen odnosno uzrokovan određenim situacijama ili stanjima u kojima srčani mišić bude funkcionalno izmenjen dejstvom medikamenata, nekih supstanci ili u miokarditisu, recimo.
Suština redovnog sportsko medicinskog pregleda koji sprovodi specijalista sportske medicine, između ostalih pregleda svih sistema organa i otkrivanja razvojnih poremećaja kod dece sportista, je da otkrije ona stanja koja mogu da izazovu srčanu smrt. Zato je obavezan deo sportsko medicinskog pregleda, barem jednom godišnje, ekg snimak srca u naporu.
Simptomi na koje sam sportista mora da obrati pažnju i prijavi su: slabost, klonulost, nesvestica, stezanje i bol u grudima prilikom napora, kao i osećaj lupanja srca.
Jedan od najvažnijih simptoma i znakova je febrilnost,odnosno stanje nedavne ili tekuće infekcije uglavnom gornjih respiratornih puteva. Najveća greška koju sportista može da uradi u tom trenutku je da nastavi da trenira istim intenzitetom. S obzirom da je dobar deo virusa koji izazivaju respiratorne infekcije kardiootropan, nikada se ne može pouzdano isključiti mogućnost virusnog miokarditisa, tako da je uopšte preporuka bilo kome ko se bavi sportskom aktivnošću tokom bolesti koja uzrokuje znake opšte slabosti, povišenu temperaturu, kašalj i kijavicu,da obustavi trening dok se simptomi ne povuku. Sam virusni miokarditis uglavnom na EKG snimku srca pokazuje netipične poremećaje električne aktivnosti srca koji uz prethodno potvrđen anamnestički podatak i laboratorijske pretrage krvi, uglavnom potvrđuju dijagnozu.
Miokarditis je inače najproblematičnije stanje kod aktivnih sportista jer je uglavnom neprepoznat ili neprijavljen a može biti životno ugrožavajuć. Kod drugih uglavnom nasleđenih stanja, dijagnoza se relativno lako uspostavlja kada krenu redovni sportski pregledi pre aktivnog bavljenja sportom. Jedan veliki deo iznenadnih srčanih smrti na terenu kod prethodno zdravih sportista uglavnom je posledica miokarditisa, dakle, odnosno posledica virusnih promena na srčanom mišiću i sprovodnom sistemu srca.
Stečeni uzroci takođe mogu biti nedozvoljena stimulativna sredstva, rekreativna upotreba droga kao sto je kokain i slično.
Naša zemlja ima retku privilegiju da zbog relativnog malog broja stanovnika i usvojene prakse o redovnim pregledima i obaveznom izvođenju ekg-a prilikom pregleda, može da o svojim sportistima vodi zdravstvenu brigu znatno kvalitetnije i posvećenije kao neke druge zemlje razvijenog sveta. Sportista, sa svoje strane, bi trebalo da ne negira simptome koje oseća, ne disimulira svoje tegobe i prethodno poznate zdravstvene probleme blagovremeno prijavljuje.
