Kronova bolest je vrsta inflamatorne bolesti creva. Uzrokuje zapaljenje u digestivnom traktu, što može dovesti do bolova u stomaku, teške dijareje, umora, gubitka težine i neuhranjenosti.
Upala uzrokovana Kronovom bolešću može zahvatiti različite oblasti digestivnog trakta, a najčešće tanko crevo. Ova upala se često širi u dublje slojeve creva. Zbog ovih patoloških promena, organizam nije u stanju da adekvatno apsorbuje hranljive materije iz creva u krv. Zato se javlja nedostatak određenih hranljivih materija u telu.
Kronova bolest može dovesti do komplikacija opasnih po život.
Ne postoji specifična medikamentozna terapija za Kronovu bolest, ali dosadašnji terapijski režimi mogu u velikoj meri smanjiti njene simptome, pa čak i dovesti do dugotrajne remisije (period bez tegoba) i saniranja upale. Uz lečenje, mnogi ljudi sa Kronovom bolešću mogu dobro funkcionisati.
Klinička slika
Kod Kronove bolesti može biti zahvaćen bilo koji deo digestivnog trakta, ali je najčešće zahvaćeno tanko crevo. Promene mogu zahvatiti više odvojenih segmenata digestivnog trakta, ili mogu biti kontinuirane.
Simptomi Kronove bolesti mogu se kretati od blagih do teških. Obično se razvijaju postepeno, ali ponekad se javljaju iznenada, bez upozorenja. Takođe mogu postojati periodi bez simptoma (remisija bolesti). Kada je bolest aktivna, obično postoje sledeći simptomi:
dijareja,
groznica,
umor,
bol u stomaku i grčevi,
krv u stolici,
rane u ustima,
smanjen apetit i gubitak težine.
Ljudi sa teškim oblikom Kronove bolesti mogu takođe imati i druge poremećaje, kao što su:
upala kože, očiju i zglobova,
zapaljenje jetre ili žučnih kanala,
kamen u bubregu,
nedostatak gvožđa- anemija,
usporen rast ili seksualni razvoj kod dece.
Malnutricija
Malnutricija (neuhranjenost) se dešava kada nedostaju esencijalne hranljive materije. Kod Kronove bolesti se to obično dešava ili zato što telo ne apsorbuje dobro hranljive materije ili ih pojačano eliminiše iz organizma.
Osobe sa Kronovom bolešću često postaju pothranjene, jer se apsorpcija većine hranljivih materija dešava u tankom crevu.
Kod ove bolesti često postoji nedostatak sledećih minerala i vitamina:
kalcijum,
gvožđe,
selen,
cink,
magnezijum,
vitamini koji se rastvaraju u vodi, posebno B12 i folna kiselina,
vitamini koji se rastvaraju u mastima, kao što su A, D i K.
Opšti saveti u vezi sa ishranom kod Kronove bolesti:
- Konzumirajte manje obroke ili užinu svaka 3 do 4 sata.
- Ostanite dobro hidrirani. Pijte tečnost u dovoljnim količinama.
- Tokom perioda kada nemate simptome, u svoj plan ishrane uključite integralne žitarice i razno voće i povrće. Započnite sa unosom novih namirnica postepeno, u malim količinama.
- Kada imate simptome, kao što su dijareja ili bol u stomaku, pratite preporučenu listu namirnica koju je dao vaš nutricionista. Hrana koju treba izbegavati može uključivati namirnice bogate vlaknima, sirovo povrće, većinu sirovog voća i pića sa kofeinom.
-Vaš lekar i nutricionista mogu preporučiti ishranu sa dodatkom probiotika i prebiotika, kao i dijetetske suplemente za sprečavanje ili lečenje nedostataka vitamina i minerala.
Literatura
- Veauthier B, et al. (2018). Crohn's disease: diagnosis and management.
- Kappelman MD, Moore KR, Allen JK, Cook SF. Recent trends in the prevalence of Crohn’s disease and ulcerative colitis in a commercially insured U.S. population. Digestive Diseases and Sciences. 2013;58:519–525.
- Ranasinghe IR, et al. (2023). Crohn disease.
