Opšte je poznata činjenica da su voćni plodovi bogati vlaknima, antioksidansima i fitohemikalijama koji mogu da imaju korisne efekte po zdravlje. Zbog toga se povećanje potrošnje voća preporučuje za primarnu prevenciju mnogih hroničnih bolesti, uključujući dijabetes tipa 2, iako epidemiološke studije generišu mešovite rezultate u pogledu rizika. Nedoslednost između ovih studija može se objasniti razlikama u vrstama voća koje se konzumira u različitim studijskim grupama , kao i razlikama u karakteristikama učesnika i metodu procene, dok analize nisu pokazale razliku prema polu i dizajnu studija.
Kako bi izvršili adekvatnu procenu rizika, autori su pratili individualnu potrošnju voća u odnosu na rizik za nastanak dijabetesa tipa 2, koristeći podatke iz tri velike, prospektivne, često citirane studije koje su obuhvatile navike zdravstvenih radnika u Americi. Osim toga, praćene su supstitucija pojedinih vrsta voća voćnim sokovima kao i grupe voća prema glikemijskom indeksu u odnosu na rizik za nastanak dijabetesa.
Istraživanje je objavio BMJ, a obuhvatilo je podatke sledećih studija: Nurses' Health Study (66 105 ispitanika), Nurses' Health Study II (85 104 ispitanika ) i Health Professionals Follow-up Study (36 173 ispitanika). Kriterijumi za isključivanje iz studije bili su osnovna dijagnoza dijabetesa, kardiovaskularnih bolesti ili karcinoma, a u razmatranje nisu uzeti ni ispitanici sa nepotpunim podacima o konzumiranju voća i voćnih sokova i oni sa izuzetno niskim ili visokim kalorijskim unosom. Učesnici sve tri studije popunjavali su upitnik za procenu zdravlja kroz način života (uključujući ishranu), na svake dve godine. Pojedinačno su posmatrane sledeće grupe voća:
Grožđe i suvo grožđe,
Breskve, šljive ili kajsije,
Suve šljive,
Banane,
Lubenice,
Jabuke i kruške
Grejpfrut,
Pomorandze,
Jagode,
Borovnice.
Primarni rezultati istraživanja pokiazali su da konzumiranje jabuka, borovnica i grožđa može smanjiti rizik za nastanak dijabetesa tipa 2, što je suprotno uvreženom mišljenju kod ljudi da će grožđe, zbog mnogo šećera, izazvati dijabetes. Konzumiranje tri porcije nedeljno borovnice , grožđe , suvog grožđa , jabuka i krušaka, banan i grejpa smanjuje rizik od dijabetesa tipa 2 za 7% . Prirodni voćni sokovi – sok od jabuke, narandze ili grejpa pokazuju isti potencijal, međutim, rezultati su pokazali da je veća količina voćnog soka koji su pojedini ispitanici pili dovela do povišenog rizika za nastanak dijabetesa koji se tokom studije, na kraju i manifestovao u određenom broju ispitanika ( 6,5 %, odn 12 198 učesnika razvili su dijabetes tipa 2 ). Zamenom voćnog soka celim plodovima smanjuje se rizik za nastanak dijabetesa , ali jagode i dinja su izuzetak od ovog pravila .
U sekundarnoj analizi , istraživači su otkrili da je konzumiranje voća visokog glikemijskog opterećenja povezano sa nižim rizikom od dijabetesa tipa 2 , dok je potrošnja voća umerenog glikemijskog indeksa obrnuto proporcionalna riziku. Osim toga , u nedavnoj studiji , raznovrsnost voća u ishrani , a ne kvantitet, biva povezana sa manjim rizikom od dijabetesa tipa 2 . Ovaj nalaz sugeriše da različite grupe voća ne moraju biti podjednako povezane sa rizikom od dijabetesa tipa 2, ali trebaju biti zastupljene u što većem broju.
Ograničenja studije uključuju neizbežne greške u proceni potrošnje voća , pristrasnosti i niske etničke raznolikosti među učesnicima studija . Sve u svemu , ovi rezultati podržavaju aktuelne preporuke o povećanju potrošnje različitih celih voća a naročito borovnica , grožđa, jabuka , kao mera za prevenciju dijabetesa .
Literatura korišćena u izradi teksta:
1: Muraki I, Imamura F, Manson JE, Hu FB, Willett WC, van Dam RM, Sun Q. Fruit consumption and risk of type 2 diabetes: results from three prospective longitudinal cohort studies. BMJ. 2013 Aug 28;347:f5001.
2: Carter P, Gray LJ, Troughton J, Khunti K, Davies MJ. Fruit and vegetable intake and incidence of type 2 diabetes mellitus: systematic review and meta-analysis. BMJ. 2010 Aug 18;341:c4229.
3: Wedick NM, Pan A, Cassidy A, Rimm EB, Sampson L, Rosner B, Willett W, Hu FB, Sun Q, van Dam RM. Dietary flavonoid intakes and risk of type 2 diabetes in US men and women. Am J Clin Nutr. 2012 Apr;95(4):925-33.
